Bệnh giang mai là một trong số những bệnh lây truyền qua đường tình dục đáng sợ nhất, đe dọa nghiêm trọng đến sức khỏe và tính mạng của người bệnh. Nếu không được chăm sóc y tế kịp thời, người bệnh có thể gặp phải nhiều biến chứng nguy hiểm.
TÓM TẮT BÀI VIẾT
Bệnh giang mai là gì?
Bệnh giang mai là bệnh lây truyền qua đường tình dục có thể gây ra những vấn đề nghiêm trọng về sức khỏe nếu không được chữa trị. Bệnh giang mai được chia thành nhiều giai đoạn (giai đoạn nguyên phát, giai đoạn thứ phát, giai đoạn âm ỉ và giai đoạn tam phát). Có nhiều dấu hiệu và triệu chứng khác nhau ở từng giai đoạn.
Bệnh giang mai lây lan như thế nào?
Bạn có thể bị bệnh giang mai khi tiếp xúc trực tiếp với vết loét giang mai trong lúc quan hệ tình dục qua âm đạo, hậu môn hay miệng. Vết loét có thể xuất hiện quanh dương vật, âm đạo, hậu môn hoặc trực tràng, môi hoặc miệng. Người mẹ bị giang mai có thể lây truyền bệnh sang thai nhi.
Bệnh giang mai trông như thế nào?
Bệnh giang mai được chia thành nhiều giai đoạn (giai đoạn nguyên phát, giai đoạn thứ phát, giai đoạn âm ỉ và giai đoạn tam phát) với các dấu hiệu và triệu chứng khác nhau ở từng giai đoạn.
Người bị giang mai nguyên phát thường xuất hiện các vết loét tại vị trí lây nhiễm ban đầu. Các vết loét này thường xuất hiện quanh dương vật, hậu môn hoặc trong trực tràng, trong hoặc xung quanh miệng. Chúng thường (nhưng không phải mọi trường hợp đều như thế) cứng, tròn và không đau. Các triệu chứng của bệnh giang mai thứ phát gồm có phát ban da, sưng hạch bạch huyết và sốt. Các dấu hiệu và triệu chứng của bệnh giang mai nguyên phát và thứ phát có thể nhẹ và thậm chí là không gây chú ý.
Ở giai đoạn âm ỉ, bạn không thấy có bất kỳ dấu hiệu hay triệu chứng nào. Bệnh giang mai giai đoạn âm ỉ thường có các vấn đề nghiêm trọng về sức khỏe. Bác sỹ thường chẩn đoán được bệnh giang mai ở giai đoạn âm ỉ khi làm đa xét nghiệm. Bệnh này có thể ảnh hưởng đến tim, não và các cơ quan khác trong cơ thể.
Tôi có thể giảm nguy cơ mắc bệnh giang mai bằng cách nào?
Cách tốt nhất để tránh các bệnh STD là không quan hệ tình dục qua đường âm đạo, hậu môn hoặc miệng.
Nếu có quan hệ tình dục, bạn có thể làm theo các hướng dẫn sau đây để giảm nguy cơ mắc bệnh giang mai:
- Duy trì mối quan hệ một vợ một chồng lâu dài từ cả hai phía với người bạn tình đã được xét nghiệm và không bị mắc bệnh giang mai;
- Dùng bao cao su đúng cách mỗi khi quan hệ tình dục. Bao cao su có thể phòng lây nhiễm bệnh giang mai do tránh sự tiếp xúc với các vết loét. Tuy nhiên, đôi khi các vết loét lại xuất hiện ở những chỗ mà bao cao su không thể che hết. Và khi tiếp xúc với các vết loét đó, bạn có thể bị lây bệnh giang mai.
Tôi có nguy cơ mắc bệnh giang mai không?
Bất kỳ ai có quan hệ tình dục đều có thể bị mắc bệnh giang mai khi quan hệ tình dục không an toàn qua đường hậu môn, âm đạo hoặc bằng miệng. Hãy nói chuyện cởi mở và trung thực với nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe của bạn và hỏi xem bạn có nên đi xét nghiệm bệnh giang mai hoặc các STD khác không.
- Nữ giới khi mang thai nên làm xét nghiệm bệnh giang mai ngay từ đợt thăm khám tiền sinh đầu tiên.
- Bạn nên xét nghiệm bệnh giang mai thường xuyên nếu thường quan hệ tình dục và
- là người đồng tính nam;
- bị nhiễm HIV; hoặc
- có (các) bạn tình dương tính với bệnh giang mai.
Tôi đang mang thai. Bệnh giang mai ảnh hưởng đến con tôi như thế nào?
Nếu đang mang thai và bị bệnh giang mai, bạn có thể lây bệnh cho thai nhi. Bị bệnh giang mai có thể dẫn đến sinh con nhẹ cân. Bạn cũng có thể sinh non hay thai chết lưu (em bé chết trong bụng mẹ). Để bảo vệ con mình, bạn nên làm xét nghiệm bệnh giang mai tối thiểu một lần trong quá trình mang thai. Điều trị ngay lập tức nếu bạn có kết quả xét nghiệm dương tính.
Em bé bị nhiễm bệnh có thể được sinh ra mà không có các dấu hiệu hay triệu chứng bị bệnh. Tuy nhiên, nếu không được chữa trị ngay, em bé có thể bị những vấn đề nghiêm trọng trong vài tuần. Những em bé không được chữa trị có thể bị những vấn đề sức khỏe như đục thủy tinh thể, điếc hay động kinh, và có thể tử vong.
Ban thứ phát từ bệnh giang mai trên lòng bàn tay.
Các dấu hiệu và triệu chứng của bệnh giang mai là gì?
Các triệu chứng của bệnh giang mai ở người lớn khác nhau qua từng giai đoạn:
Giai đoạn Nguyên phát
Trong giai đoạn đầu (nguyên phát) của bệnh giang mai, bạn có thể thấy chỉ có một vết loét hoặc nhiều vết loét. Vết loét là nơi bệnh giang mai đi vào cơ thể. Chúng thường (nhưng không phải mọi trường hợp đều như thế) cứng, tròn và không đau. Do vết loét không đau nên có thể bạn không chú ý. Vết loét kéo dài từ 3 đến 6 tuần và tự lành bất kể bạn có chữa trị hay không. Ngay cả khi vết loét đã khỏi, bạn vẫn phải tiếp tục điều trị. Vì như thế sẽ giúp ngăn chặn bệnh chuyển tiếp sang giai đoạn thứ phát.
Giai đoạn Thứ phát
Ở giai đoạn thứ phát, bạn có thể bị phát ban da và/hoặc tổn thương vùng màng nhầy niêm mạc. Các tổn thương vùng màng nhầy niêm mạc chính là các vết loét vùng miệng, âm đạo hoặc hậu môn. Giai đoạn này thường khởi đầu bằng các phát ban tại một hoặc nhiều vùng trên cơ thể. Ban có thể nổi lên khi vết loét nguyên phát đang lành dần hoặc vài tuần sau khi vết loét đã lành. Ban nổi lên trông giống như những đốm gồ ghề, đỏ hay nâu đỏ trên lòng bàn tay và/hoặc dưới bàn chân của bạn. Ban thường không ngứa và đôi khi khá mờ khiến bạn không để ý. Những triệu chứng khác bạn có thể bị bao gồm sốt, sưng tuyến hạch, đau họng, rụng tóc, nhức đầu, sụt cân, đau cơ, và mệt mỏi (cảm thấy rất mệt). Những triệu chứng từ giai đoạn này sẽ biến mất dù bạn có chữa trị hay không. Nếu không chữa trị đúng cách, bệnh của bạn sẽ chuyển sang giai đoạn giang mai âm ỉ và có thể là tam phát.
Giai đoạn Âm ỉ
Giai đoạn âm ỉ của bệnh giang mai là khoảng thời gian bệnh không có bất kỳ dấu hiệu hay triệu chứng hữu hình nào. Nếu không được chữa trị, bạn có thể tiếp tục mang bệnh giang mai trong cơ thể nhiều năm mà không có dấu hiệu hay triệu chứng nào.
Giai đoạn Tam phát
Phần lớn người bị giang mai không chữa trị đều không bị giang mai giai đoạn tam phát. Tuy nhiên, khi đã bị giai đoạn tam phát, nhiều cơ quan khác nhau trên cơ thể có thể sẽ bị tác động. Có thể kể đến như tim, tế bào máu, não và hệ thần kinh. Giang mai tam phát rất nghiêm trọng, sẽ xuất hiện trong vòng từ 10 đến 30 năm sau khi bị lây nhiễm. Ở giai đoạn tam phát, bệnh sẽ gây tổn thương các cơ quan và có thể dẫn đến tử vong.
Giang mai Thần kinh và Giang mai Thị giác
Nếu không điều trị, bệnh giang mai có thể lan lên não và hệ thần kinh (giang mai thần kinh) hoặc mắt (giang mai thị giác). Tình trạng này xuất hiện ở mọi giai đoạn được nêu trên đây.
Các triệu chứng của giang mai thần kinh gồm có
- đau đầu nặng;
- khó phối hợp các cử động cơ;
- liệt (không thể cử động các bộ phận trên cơ thể);
- tê bì; và
- mất trí (rối loạn tâm thần).
Các triệu chứng của giang mai thị giác bao gồm các thay đổi về thị giác và thậm chí là bị mù.
Làm thế nào tôi hoặc bác sĩ của tôi biết được tôi có bị giang mai hay không?
Thông thường, có thể thử máu để tìm bệnh giang mai. Một số nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe sẽ chẩn đoán bệnh giang mai bằng cách xét nghiệm dịch từ vết loét giang mai.
Có thể trị dứt bệnh giang mai không?
Có, có thể trị dứt bệnh giang mai bằng kháng sinh phù hợp từ nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe của bạn. Tuy nhiên, việc chữa trị có thể sẽ không phục hồi được bất cứ thương tổn nào do bệnh gây ra.
Tôi đã được chữa trị. Tôi có thể bị bệnh giang mai nữa không?
Bị bệnh giang mai một lần sẽ không bảo vệ bạn khỏi bị lần nữa. Ngay cả sau khi đã chữa trị dứt điểm thì bạn vẫn có thể bị tái phát. Chỉ có xét nghiệm phòng lab mới xác nhận được bạn có bị giang mai hay không. Nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe nên xét nghiệm theo dõi để chắc chắn rằng bạn đã được chữa trị thành công.
Việc bạn tình có bị giang mai hay không có thể sẽ không có dấu hiệu rõ ràng. Điều này là do vết loét giang mai có thể ẩn trong âm đạo, hậu môn, và dưới bao quy đầu dương vật, hay trong miệng. Nếu không biết rõ (các) bạn tình của mình đã xét nghiệm và được chữa trị, bạn có thể có nguy cơ bị giang mai lại từ bạn tình không được chữa trị.